قرارگرفتن و یا کارکردن در مکانهای سرپوشیدهای که در معرض آلودگیهایی مانند ذرات معلق گردوغبار، رطوبت، گازهای سمی، دود و ... هستند، برای سلامتی خطرات زیادی را به دنبال دارد. اگر شما هم خواسته یا ناخواسته در معرض آلودگیهای مضر مکانهای سربسته هستید؛ در این مقاله از مجموعه مقالات کولاک فن با ما همراه باشید، تا با "جت فن" یکی از ضروریترین تجهیزات تهویهمطبوع بیشتر آشنا شوید.
جت فن آکسیال
جت فن چیست؟
فضاهای سرپوشیده مانند پارکینگها، معادن، تونلها، مکانهای تحتفشار رطوبت زیاد، حرارت بالا و... نیاز به هوادهی بالایی دارند. تصفیه هوا در چنین جاهایی با فنهای محوری یا همان فن آکسیال ممکن است. جت فن یا توربوفن یک فن تهویهمطبوع آکسیال محوری موشکی شکل است. ویژگیهای خاص فنی و فرم پروانه این سیستم باعث میشود که حجم زیادی از آلایندگیهای هوا با سرعت و تحتفشار استاتیکی بالایی بهراحتی جابهجا شوند.
پروانه جت فن کوتاه است و قطر هاب پروانه نسبت به پروانه بین 50 تا 70 درصد است؛ چنین ساختاری باعث چرخش بیشتر و راندمان بالای سیستم میشود. جت فن داری یک فن مکنده (اگزاست فن) و یک فن دمنده (ساپلای فن) میباشد. هرکدام از این فنها به ترتیب وظیفه تخلیه هوا از فضایی به فضای دیگر و تأمین هوای تازه را بر عهده دارند.
انواع جت فن
سرعت فن آکسیال تعیینکننده نوع و کاربرد جت فن است، دبی و فشار کل دو پارامتر اصلی برای رسیدن بهسرعت فن آکسیال میباشند.
طراحان این فن با تأکید بر این دو پارامتر چهار نوع جت فن را با پروانه متفاوت طراحی کردهاند و هرکدام به شرح زیر هستند:
1. جت فن معمولی (Normal Jet fan)
این جت فن عمل مکش و دمیدن را تنها با یک پروانه انجام میدهد. در این نوع فن بخش زیادی از انرژی به دلیل سرعت چرخش بالای پروانه اتلاف میشود. کاربرد این جت فن در تهویه تونلها، زیرگذرها، پارکینگها، سولهها و ... میباشد.
2. جت فن دو جهتی (Reversible Jet fan)
همانطور که از نام این سیستم مشخص است، این فن قادر است که جریان هوا را در دو جهت مخالف تغییر بدهد. از این معکوس شونده در پارکینگها، تونلهای کوتاه، زیرگذرها و مکانهای مشابه استفاده میشود.
انواع جت فن
3. جت فن با قابلیت تنظیم جهت خروجی هوا (Banana Jet fan)
در سیستمهای تهویه ساده جهت مکش و دمیدن در یک راستا است؛ جت فن با قابلیت تنظیم جهت خروجی هوا میتواند جهت ورود و خروج هوا را تغییر بدهد. این مدل فنها برای زاویه دهی به جهت هوا برای تونلهایی که قوس زیادی دارند بسیار پرکاربرد هستند.
4. جت فن کتابی یا سانتریفیوژی (Centrifugal Jet fans)
سیستم تهویه کتابی علاوه بر اینکه ساختار ظاهری متفاوتی دارد (ورودی در قسمت زیرین و خروجی در پیشانی)؛ فن به کار برده شده در آن نیز برخلاف سه نوع دیگر سانتریفیوژی یا همان فن گریزازمرکز میباشد. از این فن در مکانهای سرپوشیده که ارتفاع پایینی دارند، مانند پارکینگها بیشتر استفاده میشود.
مزایا
با افزایش پارکینگهای وسیع طبقاتی و پیشرفت صنایع نیاز به تهویهمطبوع هوا نیز روبهافزایش است. بدون شک تهویهمطبوع بدون ایجاد روزنه پرطرفدارتر از سیستمهای کانالکشی پیچیده است.
جت فن یک سیستم مستقل و بینیاز از کانالکشی است، مهمترین مزایای استفاده از این سیستمها عبارتند از:
1.اشغال فضای کم: تجهیزات صنعتی با ابعاد کوچک که کاراییهای قابلتوجهی نیز دارند همواره موردتوجه خریداران هستند. جت فن دقیقاً همان سیستم تهویهمطبوع نقلی است که در مقایسه با سیستمهای کانالی فضای کمی را اشغال میکند.
2. صرفهجویی در انرژی: حساسیت به گاز سمی کربن منوکسید CO یکی از ویژگیهای فنی و برجسته جت فن میباشد. این سیستم هوشمند بدون انجامدادن کار غیرضروری و اتلاف انرژی، زمانی که گاز CO را تشخیص میدهد فعال میشود؛ در حقیقت سیستم بهصورت هوشمندانه تنها زمانی که نیاز به تهویه و تصفیه هوا وجود دارد فعال است.
3. آلودگی صوتی پایین: سرعت عمل بالای جت فن و ساختار تیغههای بکوارد کوتاه در این سیستم نسبت به نمونههای سنتی باعث شده است که این سیستم کم سروصدا تر باشد.
4. کمهزینهبودن: هزینه تعمیر و نگهداری اولیه پایین این سیستم و عملکرد بهموقع آن بدون اتلاف انرژی، آن را به سیستمی مقرونبهصرفه نسبت به نمونههای قدیمی تبدیل کرده است.
5. گردش هوای بهینه: تهویهمطبوع هوا در زمان آلایندگی، قابلیت فعالشدن سیستم در دو دور پایین و بالا و مجهز بودن به سيستم تهويه تكانهاي باعث شده است که راندمان کاری این سیستم به بالاترین درجه ممکن برسد.
6. قابلیت جابهجایی آسان: ایجاد هرگونه تغییر و جابهجایی در سیستم تهویهمطبوع جت فن نسبت به سیستمهای کانالکشی شده بسیار آسانتر است.
عوامل تأثیرگذار بر قیمت جت فن
افزایش پارکینگهای طبقاتی و پیشرفت صنایع مختلف نیاز کاربران به سیستم تهویهمطبوع را به 100 درصد رسانده است. اما هر سیستمی عملکرد خاص خودش را دارد، برای یک مکان سربسته علاوه بر راندمان بالای سیستم جثه کوچک آن نیز موردتوجه است. جای هیچ شکی نیست که جت فن همان سیستم موردنظر است؛ قیمت این سیستم نیز مانند سایر فنهای تهویهمطبوع تحتتأثیر نوسانات شدید بازار است.
بهطورکلی عوامل زیر قیمت نهایی خرید این محصول را تحتتأثیر خود قرار میدهند:
جت فن محورى تونلى
سخن آخر
مکانهای سرپوشیده قادر به تخلیه طبیعی گازهای سمی اگزوز نیستند و همین امر در مورد دودهای حاصل از آتشسوزیها، رطوبت و حرارت بالای هوا و ... نیز کاملاً صادق میباشد؛ دقیقاً به همین دلیل به فناوری تخلیه دود، گرد و غبار، رطوبت، گازهای سمی و ... نیاز داریم.
جت فنها همان دستگاههای مورد نیازی هستند که علاوه بر تهویهمطبوع عالی تنها درصد کمی از فضا را اشغال میکنند. این سیستمها در مکانهای عمقی مانند زیرزمینها که برای هوادهی به فضای بیرون راه ندارند بهراحتی و بدون کانالکشیهای گرانقیمت و پیچیده قابلنصب و اجرا هستند. این سیستم غلظت CO پارکینگها را به کمتر از 30ppm در مدتزمان 8 الی 10 ساعت محدود میکنند. چنین پاکسازی با یک سیستم پیشرفته کوچک دیگر از ضروریات هر پارکینگ و فضای سرپوشیدهای محسوب میشود.